medroom.am
Շագանակագեղձը շագանականման կառուցվածք ունեցող տղամարդու օրգան է, որի միջին չափերը կազմում են՝ լայնական՝ 4 սմ, երկայնական` 3 սմ և առաջահետին՝ 2 սմ: Շագանակագեղձը լատիներեն կոչվում է պրոստատ – prostat (pro – առջևում, stat - տեղակայված), որը նշանակում է միզապարկի առջևում տեղակայված: Շագանակագեղձը նաև համարվում է ՚՚տղամարդու երկրորդ սիրտը՚՚:
Կանանց մոտ շագանակագեղձի անալոգը Սկենեի գեղձերն են:
Շագանակագեղձի հիմքը միացած է միզապարկին, իսկ գագաթը միանում է միզասեռական ստոծանուն ձևավորելով միջածիգ զոլավոր մկաններ: Շագանակագեղձի միջով անցնում է միզուկը:
Շագանակագեղձը արտաքինից պատված է փակեղով, որը կազմում է ներկոնքային փակեղի մաս: Շագանակագեղձը ցայլքին ֆիքսված է պուբոպրոստատիկ կապանով, որոնց միջև, խորքում անցնում է դորզալ երակային համակարգը: Շագանակագեղձից կողմնայնորեն անցնում են կավեռնոզ ներվերը, որոնք պատասխանատու են սեռական ակտիվության համար:
Շագանակագեղձը պայմանականորեն բաժանվում է 3 զոնաների՝
- Տրանզիտոր, որը կազմում է ընդհանուրի 5 – 10% - ը: Այս զոնայում է մեծամասմաբ առաջանում շագանակագեղձի ադենոման (բարորակ գերաճը):
- Կենտրոնական, որը ձգվում է միզապարկի վզիկից և շրջապատում է սերմնաթմբիկը, կազմում է շագանակագեղձի 25% - ը:
- Պերիֆերիկ, որը ծայրամասային հատվածն է և կազմում է գեղձի 70% - ը: Այս հատվածում է մեծամասամբ առաջանում շագանակագեղձի քաղցկեղը, այդ պատճառով շագանակագեղձի բիոպսիա կատարելիս հյուսվածքների մեծամասնությունը վերցվում է այս հատվածից:
Որո՞նք են շագանակագեղձի ֆունկցիաները:
- Շագանակագեղձը մասնակցում է միզարձակման գործընթացին, քանի որ միզուկի սկզբնահատվածը անցնում է շագանակագեղձի միջով:
- Շագանակագեղձը միզապահության յոթ մեխանիզմներից մեկն է:
- Շագանակագեղձում տղամարդկանց հորմոն Տեստոստերոնը 5 ալֆա ռեդուկտազա ֆերմենտի ազդեցության տակ փոխակերպվում է դիհիդրոտեստոստերոնի, որը մոտ 20 անգամ ավելի հզոր է տեստոստերոնից և մասնակցում է երկրորդային սեռական հատկանիշների ձևավորման մեջ՝ Օր. Դեմքի մազակալում:
- Շագանակագեղձում արտադրվում է պրոստատիկ հեղուկը, որը սերմնահեղուկի բաղկացուցիչ մասն է՝ ունի սնուցող, սերմը ջրիկացնող, միկրոբներից պաշտպանող և մի շարք այլ հատկություններ: Այսպիսով շագանակագեղձը նաև մասնակցում է վերարտադրողական գործընթացին:
- Շագանակագեղձի կողմից արտադրվող հեղուկը կազմում է սերմնահեղուկի 30% - ը, 65% - ը սերմնաբշտերի հեղուկն է և միայն 5% - ը գալիս է ամորձիներից: Շագանակագեղձի հեղուկը պարունակում է ցինկ, լիմոնաթթու, մի շարք ֆերմենտներ և կենսաբանորեն ակտիվ նյութեր, որոնք մասնակցում են վերոնշյալ ֆունկցիաներին: Անհրաժեշտ է առանձնացնել Պրոստատ Սպեցիֆիկ Անտիգենը (հակածին) - ՊՍԱ, որը մեծ դեր է խաղում շագանակագեղձի քաղցկեղի ախտորոշման մեջ:
- Շագանակագեղձը սերմնաժայթքման ժամանակ կրճատվում է և փակում է միզապարկի վզիկը: Արդյունքում սերմնահեղուկի դուրս բերման ժամանակ հնարավոր չէ կատարել միզարձակում, կամ հակառակը:
Որո՞նք են շագանակագեղձի ամենահաճախ հանդիպող հիվանդությունները:
- Պրոստատիտ – շագանակագեղձի բորբոքում, որը բաժանվում է 4 հիմնական խմբի՝
Սուր բակտերիալ պրոստատիտ:
Քրոնիկ բակտերիալ պրոստատիտ:
Քրոնիկ կոնքային համախտանիշ:
Ասիմպտոմատիկ պրոստատիտ:
- Շագանակագեղձի ադենոմա կամ շագանակագեղձի բարորակ գերաճ, որը մեծամասամբ սկսում է զարգանալ 45 տարեկանից հետո և կարող է բերել միզարծակման խնդիրների:
- Շագանակագեղձի քաղցկեղ, որը տարածվածությամբ գրավում է տղամարդկանց քաղցկեղային հիվանդացության երկրորդ տեղը:
Ի՞նչ գանգատներ կարող են դիտվել շագանակագեղձի հիվանդությունների ժամանակ:
- Ցավ առնանդամի, ամորձիների կամ շեքի (հետանցքից դեպի փոշտ հատված), գոտկային, սրբանային, վերցայլային կամ աճուկային շրջանում:
- Հաճախամիզություն:
- Ցավոտ միզարձակում:
- Ցավոտ սերմնաժայթքում:
- Մեզի շիթի թուլացում:
- Միզարձակման սկզբնահատվածի ուշացում:
- Գիշերային հաճախամիզություն:
- Միզելուց հետո միզուկից կաթոցներ:
- Միզելուց հետո միզապարկի ոչ լրիվ դատարկման զգացողություն:
- Միզելու անկարողություն կամ սուր միզակապություն:
- Արյունամիզություն՝ մեզի մեջ արյան առկայություն: